CLT wint als materiaal aan populariteit in de bouw. Dit duurzame product zal naar verwachting in de toekomst steeds vaker worden toegepast. Wat is dit materiaal precies en waarom is het een interessante oplossing voor uw project?
CLT (Cross-Laminated Timber, kruislaaghout) is een duurzaam en veilig alternatief voor veelgebruikte bouwmaterialen als beton en staal. Het wordt gevormd door meerdere planken (vuren)hout die kruislings op elkaar zijn gelijmd. Deze constructie maakt het sterker, stijver en stabieler dan normaal bij hout het geval is.
Sinds enkele jaren zien we dat de toepassing van CLT bij projecten in de bouw sterk toeneemt, mede met het oog op duurzaamheid en (inter)nationale klimaatdoelstellingen. Het is namelijk nog het enige hernieuwbare (natuurlijke) materiaal dat kan blijven bestaan in de circulaire bouweconomie van de toekomst.
Het aantal lagen hout bij CLT kan verschillen en daarmee variëren in sterkte. Zo wordt er gekozen voor drie, vijf of zeven lagen hout, afhankelijk van de mate van belasting. Maar de potentie van CLT (en hout in het algemeen) strekt nog veel verder. Er is veel mogelijk op het gebied van houtsoorten, lijmen of andere verbindingen, behandelingen en hybride toepassingen.
Het gebruik van CLT biedt veel unieke voordelen waarmee het materiaal zich onderscheidt van onder meer beton en staal. Er zitten echter ook nadelen aan, waardoor het niet voor elk project of type gebouw de meest geschikte oplossing is. Hieronder zetten wij voor u de voordelen en nadelen van CLT uiteen. Zo ziet u eenvoudig of dit het juiste materiaal is voor uw project.
-Het heeft een lage milieu-impact door een lage CO2-emissie.
-In tegenstelling tot beton en staal is hout een hernieuwbaar product, waardoor er geen uitputting is van kostbare grondstoffen.
-CLT is een licht bouwmateriaal. Daarom is het zeer geschikt voor productie in fabrieken.
-Bouwen met CLT gaat sneller en zorgt voor een besparing op de bouwplaatskosten.
-CLT is gevoelig voor trillingen vanwege zijn geringe massa.
-Door de lagere massa is er minder akoestische isolatie, oftewel geluidsdemping.
-CLT is als bouwmateriaal minder geschikt voor hoogbouw/wolkenkrabbers.
-CLT is een natuurlijk product en het hout heeft een richting. Dit vormt een uitdaging bij constructie, in het bijzonder bij koppelingen tussen kolommen en liggers.
-CLT is een innovatief maar tevens relatief nieuw product. Er is nog niet op grote schaal in geproduceerd en als gevolg daarvan is er nog weinig bekend over toekomstige herbruikbaarheid en lange termijnprestaties.
CLT kan op verscheidene manieren worden toegepast bij projecten in de bouw. Het wordt vooral ingezet als constructieve vloer of wand. In sommige gevallen gebruikt men het ook als gevel of dak. Daarentegen is het minder geschikt voor hoogbouw en wolkenkrabbers of funderingen, als het hout in direct contact staat met het grondwater.
De verschillen binnen CLT en mogelijkheden van dit materiaal zijn eindeloos. Dit maakt het mogelijk om het hout nagenoeg op maat te laten maken, met de juiste eigenschappen voor een specifiek project.
In feite biedt CLT dezelfde variëteit in oplossingen als beton. Waar u bij beton bijvoorbeeld kunt kiezen uit verschillende sterkteklassen, betonsamenstellingen, wapeningskwaliteiten en toeslagmaterialen, heeft u met CLT dezelfde brede keuze. De volle potentie van het materiaal zal de komende jaren verder worden ontdekt en ontwikkeld.
CLT kan uit verschillende soorten hout worden gewonnen, van verschillende bossen in meerdere landen. Deze bossen hebben PEFC- en FSC-certificaten als bewijs van de duurzame en ethische manier van bosbeheer en houtwinning. Naaldbomen worden het meest gebruikt als basis voor het materiaal, zoals dennenbomen en verschillende soorten sparren.
CLT kan lichter zijn dan beton en tegelijkertijd sterker dan staal. De sterkte kan variëren naargelang u meer of minder lagen gebruikt. Een plaat bestaande uit zeven lagen hout is vanzelfsprekend sterker dan vijf of drie lagen. Hoeveel lagen nodig zijn hangt af van de belasting van het materiaal en het soort project.
Om de lagen hout te verbinden wordt gebruikgemaakt van een sterke, duurzame houtlijm. Doorgaans krijgt PUR-lijm, op basis van polyurethaan, de voorkeur, maar het is bijvoorbeeld ook mogelijk om hiervoor MUF-lijm (melamine ureumformaldehyde) te gebruiken. De lijmen zijn logischerwijs het minst duurzaam in CLT. Daarentegen zijn er op dit gebied veel ontwikkelingen, wat snel zal resulteren in duurzame alternatieven.
CLT kan ook zonder lijm worden verbonden. Zo is het mogelijk het hout te verbinden met deuvels, ronde houten pennen. Ook vingerlasverbindingen zijn een optie, waarbij vingervormige uitsteeksels in elkaar worden gepast (eventueel met toevoeging van lijm).
In sommige situaties is het beter om gebruik te maken van een combinatie van CLT en beton of staal, vooral voor hoogbouw en funderingen. Ook bij de verbindingen zien we veel hybride oplossingen met stalen koppelingen tussen de houten constructies. Wij verwachten dat CLT op deze manier steeds vaker verwerkt zal worden in gebouwen, juist op de plekken waar dit materiaal goed tot zijn recht komt.
Behalve CLT worden ook LVL en glulam gebruikt als sterke en stabiele elementen in de bouw. Hoewel deze materialen lijken op CLT, zijn er enkele belangrijke verschillen.
LVL (Laminated Veneer Lumber) bestaat uit verlijmde houtfineer (dunne lagen geschaafd hout). Het wordt gebruikt voor wanden en vloeren, maar kan slechts in één richting overspannen, wat de mogelijkheden voor toepassing beperkt.
Glulam is gevormd uit planken hout die alle in dezelfde richting zijn verlijmd, dus niet kruislings zoals bij CLT. Het wordt gebruikt voor kolommen en liggers. Anders dan CLT kan glulam gebogen worden, waarmee het geschikt is voor grotere overspanningen.
CLT speelt een prominente rol bij verschillende projecten waar IGG mede voor verantwoordelijk is:
Een echte eyecatcher op de Zuidas wordt de nieuwe kantoortoren aan de Vivaldistraat. In opdracht van NSI en naar een ontwerp van Dam & Partners Architecten zal er een houten kantoorgebouw van 86 meter hoogte worden gerealiseerd, een van de hoogste houten kantoorgebouwen ter wereld.
Blikvanger is HAUT, een volledig houten nieuwbouw woontoren van 73 meter hoog. Wij voeren bij dit project het bouwmanagement uit. Dit is op het moment een van de weinige grote projecten waarbij CLT wordt toegepast.
In Eindhoven verrijzen in de nabije toekomst The Dutch Mountains, twee circulaire multifunctionele torens met een constructie die grotendeels uit hout bestaat. IGG voert het volledige bouwkostenmanagement uit voor dit vooruitstrevende project.
Op het VDMA terrein komt een grote mix aan gebouwen, waarbij voor een deel volledig gebruik zal worden gemaakt van houten constructies. Met behulp van CLT wordt een groot kantoorgebouw met diverse woonwerkunits gerealiseerd. Deze gebouwen hebben uitzicht op een groot stadsbos, wat de houten uitstraling complementeert.
In IJburg in Amsterdam wordt gewerkt aan een circulair en volledig energieneutraal complex met ruimte voor woningen en commerciële activiteiten. Belangrijk onderdeel van de constructie zijn prefab CLT-units.
Wilt u betrouwbaar advies over de beste bouwmaterialen voor de realisatie van uw project? IGG beschikt over uitgebreide kennis van de ontwikkelingen in de bouw. Onze specialisten kennen de specifieke eigenschappen en voordelen van CLT en andere materialen en kunnen u adviseren over de meest efficiënte en duurzame toepassing.
Heeft u vragen of bent u geïnteresseerd in een inhoudelijke kennismaking? Neem contact met ons op.
Heeft u vragen of bent u geïnteresseerd in een inhoudelijke kennismaking?
Neem contact met ons op