De Aanbestedingswet die in 2013 van kracht is gegaan, heeft het proces van aanbesteden eerlijker, maar tegelijk ook een stuk gecompliceerder gemaakt. In veel gevallen zien we nu nog dat veel aanbestedende diensten de regels niet juist volgen of interpreteren. In de basis dienen correct uitgevoerde aanbestedingen te voldoen aan de volgende drie pijlers: gelijkheid, objectiviteit en transparantie. Wat betekent dat voor u als u een project wilt aanbesteden?

De drie pijlers van de Aanbestedingswet

1) Gelijkheid
Op het moment dat u een project wilt gaan aanbesteden, dient u er rekening mee te houden dat u zich aan de afspraken met betrekking tot ‘gelijkheid’ houdt, die onderdeel vormen van de Aanbestedingswet. Dat begint al bij het uitnodigen van de kandidaten. De Aanbestedingswet en de Gids Proportionaliteit schrijven voor hoeveel kandidaten (minstens) uitgenodigd dienen te worden en dat dit gelijktijdig gebeurt.

Het is dus niet meer mogelijk om een opdracht aan slechts één kandidaat uit te schrijven. Vervolgens dienen alle kandidaten gelijke kansen te krijgen en dezelfde informatie te ontvangen met betrekking tot de opdracht. Tot slot dienen de eisen de die worden gesteld aan de kandidaten in de juiste verhouding te zijn tot de opdracht.

2) Objectiviteit
Tijdens het aanbestedingstraject moet alles meetbaar zijn. De selectiecriteria die u hanteert voor de uiteindelijke keuze van een kandidaat moeten daarom objectief meetbaar zijn. Verder dient u op heldere wijze uit te leggen hoe er wordt aanbesteed en hoe en waarop de verschillende kandidaten worden beoordeeld.

3) Transparantie
U dient duidelijk te zijn over welke eisen er worden gesteld aan de kandidaten, over hoe het voldoen aan deze eisen wordt getoetst en gewogen en over wat het beoogde resultaat van de aanbesteding is. Transparantie is iets dat gedurende het hele aanbestedingstraject een rol speelt. U dient continu zó te handelen dat achteraf aangetoond kan worden dat wat van tevoren is gezegd ook nagekomen wordt.

Voorkom fouten

Hoewel deze wet is toe te juichen wegens zijn rechtvaardigheidszin, roept hij ook vragen op. Hij wordt namelijk nogal eens wisselend geïnterpreteerd door aanbestedende partijen. Als een beoordelingsmethodiek wordt toegepast die van te voren niet volledig duidelijk was kan dit leiden tot gevoelens van onrechtvaardigheid. Zelfs in dusdanige mate dat het tot een rechtszaak leidt. De cijfers van het aantal rechtszaken over aanbestedingen in het afgelopen jaar liegen er dan ook niet om.

Ten opzichte van 2014 signaleren wij in het eerste halfjaar van 2015 een stijging van ongeveer 45 procent in het aantal rechtszaken door onjuistheden in de beoordelings- en gunningscriteria.

Wilt u de juiste partij voor een opdracht vinden én het proces volgens de daarvoor gestelde richtlijnen op de juiste manier uitvoeren, let dan op de volgende punten:

• Stel goede, heldere selectiecriteria op volgens de pijlers ‘gelijke kansen’, ‘meetbaarheid’ en ‘objectiviteit’, zodat u binnen de regels van de aanbestedingswet handelt;
• Wees helder en voorkom situaties die op meerdere manieren interpretabel zijn;
• Kiest u ervoor binnen het proces zélf regels te stellen, houd er dan rekening mee dat u zich zelf óók aan deze regels houdt.

Vanzelfsprekend leiden deze nieuwe regels ertoe dat het proces van aanbesteden ingewikkelder en tijdrovender is dan voorheen. Tegelijk dragen we hierdoor met zijn allen bij aan een rechtvaardiger wereld waarin gelijkheid nagestreefd wordt. Best een zaak om een beetje extra moeite voor te doen, toch?

Meer weten over de Aanbestedingswet?

Wilt u meer weten over wat de Aanbestedingswet voor u betekent of kan betekenen? Of heeft u behoefte aan begeleiding bij het bepalen van uw strategie en selectieprocedure? Neem dan contact op met Aliene van der Spijk, onze aanbestedingsspecialist.