IGG Bouweconomie

Modulair bouwen: snel, betaalbaar en duurzaam

Modulair bouwen is een bouwtechniek waarbij losse bouwmodules op de bouwlocatie als LEGO worden samengevoegd om een gebouw te realiseren. De modules worden in een fabriek geproduceerd. Hierdoor kan er snel, betaalbaar en duurzaam gebouwd worden.

In Nederland is er een woningtekort. Er moeten tot 2030 bijna één miljoen woningen worden gebouwd om te voldoen aan de stijgende behoefte aan woningen. Daarnaast is slechts meer bouwen niet voldoende; de bouw moet ook verduurzamen om de CO₂-uitstoot te verminderen.

Ten slotte moeten woningen ook betaalbaar gerealiseerd worden. Om deze ambitieuze doelen te bereiken moet de bouw snel innoveren en nieuwe ontwikkelingen omarmen. Kan modulaire bouw een oplossing bieden voor deze uitdagingen?

De ontwikkeling van modulair bouwen in de afgelopen decennia

Modulaire constructie omvat het produceren van standaard componenten van een structuur in een fabriek. Dit wordt ook wel prefabricatie genoemd.

In het verleden is modulair bouwen tijdelijk een kosteneffectieve optie geweest na de Tweede Wereldoorlog, omdat er een grote behoefte was aan snelle constructie en er een tekort was aan staal en arbeidskrachten. Toen vraag en aanbod weer stabiliseerden nam de populariteit van modulaire bouw weer af. Na de instorting van een gebouw in Groot-Brittannië in 1968 werd de veiligheid van geprefabriceerde gebouwen bovendien sterk in twijfel getrokken. Dit terwijl modulair bouwen als bouwmethode los staat van de veiligheid van een gebouw.

De ontwikkelingen in de markt hebben de afgelopen decennia echter niet stilgestaan. Tegenwoordig is modulaire constructie weer een opmars aan het maken, en deze keer is deze bouwmethode hier om te blijven. Modulair bouwen is volwassen geworden, met nieuwe digitale tools die het oneindig eenvoudiger maken om voorstellen te maken voor modulaire constructies, gevarieerde materiaalkeuzes en een consistent hogere kwaliteit dan bij traditioneel bouwen.

Waarom kiezen voor modulair bouwen?

Dat modulair bouwen steeds vaker gebruikt wordt, is niet zonder reden; deze vorm van bouwen heeft meer voordelen dan nadelen en kan een oplossing bieden voor veel uitdagingen waar de bouw mee te maken heeft.

Sneller en kosteneffectief bouwen

Een van de grootste voordelen voor modulair bouwen is dat je sneller kan bouwen. De modules worden in een fabriek geproduceerd, waardoor de productiviteit vele malen hoger is dan op een bouwplaats. De meest vergevorderde fabrieken zijn zelfs al uitgerust met robots in plaats van mensen. Alle faciliteiten worden in de fabriek al ingebouwd, van elektriciteitsaansluitingen tot aan sanitaire voorzieningen. Machines kunnen een groot deel van het werk verzorgen, waardoor er minder personeel nodig is. Bovendien hebben weersomstandigheden veel minder invloed op het productieproces, omdat er in een fabriek geproduceerd wordt.

Doordat modulair bouwen uit veel repetitieve processen bestaat, is het proces eenvoudig te stroomlijnen en te robotiseren, in tegenstelling tot traditionele bouw. Hiermee worden bouwfouten vermeden. De soms loodzware omstandigheden op de bouwplaats bij traditionele bouw gaan juist gepaard met bouwfouten, die kunnen oplopen tot 5 procent van de bouwkosten.

Vaak hoeven de modules enkel geïnstalleerd te worden. De tijdswinst kan daarmee oplopen tot wel 50 procent. De modules kunnen geheel naar wens gemaakt worden om er een eigen karakter aan te geven, maar toch snel opgeleverd worden door het modulaire karakter.

Hierdoor kan de productie van de woningen omhoog en blijft de kwaliteit toch gewaarborgd. Want de modules zijn een bewezen concept en hoog van kwaliteit.

Duurzaamheid

Modulair bouwen is niet alleen snel, maar het is ook een duurzame manier om te bouwen. De traditionele bouw is een van de meest vervuilende industrieën.

Bij het produceren van modules wordt tot wel 80 procent minder afval geproduceerd dan bij traditionele bouw en bovendien wordt dit afval gerecycled. Daarnaast worden er voor modulaire bouw standaardmaten gebruikt, waardoor de materialen in de toekomst makkelijker hergebruikt worden.

Bij modulair bouwen heeft de omgeving veel minder te leiden onder de bouwwerkzaamheden, omdat er niet lokaal wordt geproduceerd. Dit is fijn voor zowel omwonenden als de natuur. De geluidsoverlast en de uitstoot wordt door een combinatie van circulair en modulair bouwen beperkt gehouden.

Ook is er veel minder transport nodig voor modulaire bouw ten opzichte van traditionele bouw. De voertuigbewegingen dalen met 80 à 90 procent. Dit beperkt de uitstoot van CO₂ en stikstof significant.

Kwaliteit

Bij industrialisatie wordt er steeds verder geoptimaliseerd, waardoor de kwaliteit van de opgeleverde modules steeds hoger wordt. Dit is mogelijk omdat de modules gemaakt worden volgens standaarden en er niet telkens een nieuw gebouw ontwikkeld hoeft te worden met unieke uitdagingen.

Doordat het gros van de productie in een fabrieksomgeving worden voltooid, kunnen de ideale omstandigheden worden gecreëerd voor het realiseren van de modules. Dit zorgt voor een hogere kwaliteit van de opgeleverde modules en het uiteindelijke eindproduct.

De nadelen van modulair bouwen

Ondanks de vele voordelen zitten er ook nadelen aan modulair bouwen. Daardoor is deze bouwmethodiek niet voor ieder bouwproject de meest voor de hand liggende keuze. Sommige van deze nadelen kunnen ook gezien worden als vooroordelen. Evengoed zullen ook die vooroordelen overwonnen moeten worden voor modulair bouwen de voorkeur krijgt boven traditioneel bouwen.

Modulair bouwen heeft nog geen goed imago

Hoewel modulair bouwen allang niet meer hetzelfde is als decennia geleden, heeft het nog altijd geen goed imago. Veel mensen denken nog steeds dat modulair bouwen van ondergeschikte kwaliteit is en dat er geen mooi ontwerp kan voortvloeien uit een gebouw dat uit modules bestaat.

Minder architectonische vrijheid

In tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt, is het zeker mogelijk om een modulair gebouw een uniek innerlijk en uiterlijk te geven. Er zijn echter ook voorbeelden waarin modules zonder enige variatie worden gerealiseerd (mogelijk om kosten te drukken tot een minimum) en dan wordt automatisch een concessie gedaan aan de architectonische vrijheid.

Vaak heb je bij modules te maken met vierkante of rechthoekige vormen. Door een architect aan te sluiten op een project waarbij modulair gebouwd wordt, kun je natuurlijk zorgen voor een creatievere insteek. Binnen modulaire bouw is de architect echter wel gebonden aan de restricties vanuit de productiefaciliteit. Deze beperking geldt niet als de architect met een wit vel papier begint te schetsen.

Het transport van de modules

Bij traditionele bouw komt meer transport kijken. Maar het transport voor modulaire bouw is wel intensiever dan zijn traditionele variant. De module wordt namelijk in zijn geheel vervoerd naar de eindlocatie. Dit kan in sommige gevallen kortstondige verkeersproblemen veroorzaken.

De modules worden just-in-time geleverd, waardoor goed worden nagedacht over de volgorde van produceren. De eerste module die uit de fabriek komt, moet ook de eerste module zijn die op de bouwplaats aankomt. Qua logistiek is modulair bouwen daarom kritischer dan bij traditioneel bouwen.

Modulair bouwen en de uitdaging van industrialisering

Bij modulaire bouw worden standaardelementen geproduceerd in een off-site fabriek, waarbij vaak gebruik gemaakt wordt van robots. Modulaire bouw is dus heel goed te industrialiseren, maar er is nog een lange weg te gaan voordat bouwbedrijven overstag gaan.

Bouwbedrijven beschikken tegenwoordig nog over relatief weinig machines en andere belangrijke middelen om de transitie naar een geïndustrialiseerde industrie te faciliteren.

De uitdaging voor bouwbedrijven zit in de volatiele markt en de financiële flexibiliteit die zij nodig hebben. Machines en een fabriekshal vergen flinke investeringen die de vaste kosten doen stijgen en de continuïteit van deze bedrijven in gevaar kan brengen.

En hoewel er nu veel extra woningen gebouwd moeten worden om aan de stijgende woningbehoefte te voldoen, is de verwachting dat de benodigde nieuwbouw in de komende decennia zal afnemen. Met deze dalende vraag krijgt de bouw te maken met een krimpmarkt, waardoor bouwbedrijven terughoudend zijn in het investeren in machines en materialen die pas op lange termijn worden terugverdiend.

Industrialisatie van de bouw is niet eenvoudig, maar wel onvermijdelijk

Toch zal de bouw overstag moeten gaan. De huidige bouwprijzen zijn in de afgelopen jaren met zo’n 7 à 8 procent gestegen per jaar, waardoor de business case van bouwprojecten verder onder druk komt te staan. Het huidige verdienmodel is dus niet houdbaar meer.

De grootste uitdaging voor de bouw is een tekort aan werknemers. Iedere bouwcrisis zorgt voor een verdere leegloop. Trekt de markt weer aan, dan blijft de bouwbranche zitten met een tekort aan mankracht. Doordat we nu meerdere van deze cycli hebben gehad, is het aantal werknemers in de bouw dermate gereduceerd dat er grote tekorten zijn ontstaan.

Met standaardisering en robotisering kan het tekort aan werknemers voor een groot deel worden opgevangen. Kortom, modulair bouwen heeft de onbetwiste toekomst, maar deze komt niet zonder unieke uitdagingen.

De rol van overheden en opdrachtgevers bij modulair bouwen

De verantwoordelijkheid om modulair bouwen op te schalen kan niet enkel bij bouwbedrijven gelegd worden; ook overheden en opdrachtgevers dragen een belangrijke rol in het proces. Wat kunnen zij doen om het industrialiseren van de bouw te stimuleren?

Overheden: anticyclisch woningbouwbeleid

De volatiliteit van de bouwmarkt is een groot probleem voor de branche. Een volatiele markt biedt bovendien nooit een gunstige voedingsbodem voor investeringen. Als de overheid een anticyclisch woningbeleid voert, dan geeft dit bouwpartijen meer zekerheid om de benodigde investeringen te doen om modulair bouwen een impuls te geven. De overheden, maar ook woningcorporaties en ontwikkelaars, kunnen modulaire bouwers continuïteit bieden voor hun productielijn.

Opdrachtgevers: bouwbedrijven laten ontwerpen

Modulair bouwen vergt een andere aanpak. Normaliter wordt eerst een architect gevraagd om een gebouw vorm te geven. In de praktijk betekent dit dat iedere woning en ieder gebouw maatwerk is, waarbij het wiel telkens opnieuw uitgevonden dient te worden. Deze aanpak maakt modulair bouwen onmogelijk.

Door bouwbedrijven zelf concepten te laten ontwerpen of te betrekken bij het ontwerpproces is er veel meer mogelijk op het gebied van industrialisatie. Dit zorgt ervoor dat zij efficiënter kunnen bouwen volgens gestandaardiseerde methodes, met als gevolg snellere en kosteneffectieve productie. De architect heeft bij modulaire bouw nog steeds een prominente rol. Die kan de modules namelijk optimaal configureren tot een uniek gebouw met prestaties die aansluiten bij de vraag van de opdrachtgever. Daarnaast helpt de architect bij de doorontwikkeling van het concept.

Innovatief design en modulair bouwen: voorbeelden uit de praktijk

Bij modulair bouwen denkt men al gauw aan saaie gebouwen waarbij creativiteit volledig is losgelaten omwille van efficiëntie. Deels is dit begrijpelijk, want vaak is een modulair gebouw ook minder uitgesproken dan een maatwerk project.

De onderstaande voorbeelden bewijzen echter dat modulair bouwen niet saai hoeft te zijn en dat er voor architecten juist een mooie uitdaging ligt om hun kennis en kunde hierop toe te passen.

Het Farmhouse concept van Precht

Afbeelding: lifestyleasia.com

Architectuurstudio Precht heeft een innovatieve manier bedacht om modulaire huisvesting mogelijk te maken waarin bewoners hun eigen voedsel kunnen gebouwen in verticale moestuinen. Dit concept zou stadsbewoners meer bewust moeten maken van voedselproductie en het feit dat transportatie van voedsel tot steeds meer schade leidt aan de omgeving.

Door geprefabriceerde A-frame modules van CLT (Cross Laminated Timber) te stapelen kunnen er flexibele woonruimtes gerealiseerd worden. Dit heeft niet alleen als voordeel dat het betaalbaarder is dan andere bouwmaterialen, maar ook dat het CO₂ positief is, omdat CO₂ wordt opgeslagen in de bomen die in het gebouw ruim aanwezig zijn.

The interlace van RSP Architects Planners Engineers en OMA

Afbeelding: architizer.com

Voor dit project in Singapore namen de architecten geen genoegen met ongeïnspireerde designs en oneindige hoogbouw. Het gebouw met 31 appartementen bestaat uit acht verschillende compartimenten en binnenruimtes. Het wooncomplex heeft door zijn unieke rotaties een speelsere opzet dan het gemiddelde modulaire gebouw en biedt zelfs meerdere dakterrassen met volledige tuinen.

CeCuco van Noa* network of architecture met driehoekige modules

Afbeelding: archdaily.com

Bij modulair bouwen staan vierkante en rechthoekige vormen vaak centraal, maar dit is niet altijd het geval. Noa heeft met zijn prototype geherdefinieerd hoever een architect kan gaan met modulaire designs.

Met onder andere ruimte voor beschutting voor natuurlijke koeling, openingen in verschillende richtingen voor goede ventilatie, een natuurlijk zwembad en zonnepanelen is het een prachtig voorbeeld van creativiteit en bouwen in balans met natuur.

Modulair bouwen heeft de toekomst

In de nadere toekomst zal de productie van modulair bouwen stevig worden opgeschroefd. In 2020 zijn er al 10.000 woningen gerealiseerd, maar dit is nog niet voldoende. Door de investeringen die nu gemaakt worden in de bouwsector, zal dit aantal naar verwachting oplopen tot wel 40.000 in 2025.

Met modulaire bouw kunnen de kosten van het bouwproces met zo’n 20 procent verlaagd worden en kan de snelheid verhoogd worden met maximaal 50 procent. Een aanzienlijk verschil.

Meer weten over modulair bouwen? Neem contact op

Bent u benieuwd naar de mogelijkheden van modulair bouwen? Wij informeren u graag over de mogelijkheden en helpen u graag bij het doorberekenen van de kosten en baten van deze bouwmethodiek voor uw project.

Life Cycle Costing

Life Cycle Costing is een methodiek die onder andere in de bouw wordt toegepast voor het in kaart brengen van de investeringskosten, energiekosten, het beheer- en onderhoud en de sloopkosten van een gebouw, station of brug.

Op deze manier ontstaat er een glashelder beeld van de kosten. Niet alleen op het gebied van ontwikkeling en de realisatie, maar over de volledige levensduur van een gebouw. Om maximale grip op uw kosten te krijgen, is het essentieel om deze analyse vanuit meerdere invalshoeken te maken.

Waarvoor wordt Life Cycle Costing proces in de bouw ingezet?

Het Life Cycle Costing proces wordt door IGG ingezet om meerdere scenarioanalyses te maken op het gebied van investeringsbesluiten en ontwerpbesluiten. Onze analyses helpen opdrachtgevers om betere keuzes te maken over de beste investering en het ontwerp.

Een toekomstbestendig gebouw komt tot stand op basis van heldere scenarioanalyses die inzicht bieden in de levenscyclus van het gebouw en de levensduurkosten. Zo kunnen er goed gefundeerde keuzes gemaakt worden, welke voorgelegd kunnen worden aan stakeholders.

Waarom Life Cycle Costing inzetten?

Toekomstbestendige keuzes maken met oog op duurzaamheid

Duurzaamheid staat in de huidige wereld steeds meer centraal. Dit betekent dat de keuzes die je vandaag maakt op gebied van een bouwproject gevolgen kunnen hebben voor de toekomst.

De bouwsector is de grootste verbruiker van grondstoffen en energie van alle sectoren. Ook zo’n 40% van de totale CO2 uitstoot wordt gemaakt in de bouwsector. De overheid heeft de ambitie gesteld om per 2030 voor 50% circulair te zijn en in 2050 volledig. Dit heeft nu al grote gevolgen voor de manier waarop bouwprojecten opgezet dienen te worden.

Het komt bij bouwprojecten dan ook regelmatig voor dat er na slechts enkele jaren flinke aanpassingen moeten worden gemaakt om aan de veranderende wet- en regelgeving te voldoen.

Creëren van inzicht in kosten en opbrengsten

Om een helder beeld te krijgen van de relevante kosten tijdens de gehele levenscyclus van een gebouw worden alle relevante kosten in kaart gebracht. Daarnaast worden ook de potentiële opbrengsten en niet-financiële parameters in de analyse meegenomen.

Dit is de ingang naar de discussie over kosten en de waarde van een gebouw op lange termijn.

Onverwachte kosten op de lange termijn uitsluiten

Grofweg 80% van kosten van een gebouw worden bepaald in de eerste 20% van het bouwproces. Een hogere investering in de realisatie van een gebouw, kan zich uitbetalen op de lange termijn.

Kosten onderbouwen vanuit diverse scenario’s

In Life Cycle Costing scenario’s worden aannames gedaan voor toekomstige uitgaven en opbrengsten. Er bestaat daarom niet slechts één waarheid. Door meerdere scenario’s te analyseren, zorgt IGG ervoor dat u maximale grip heeft op uw kosten en opbrengsten.

Ligt er bijvoorbeeld een behoorlijke investering in het verschiet als je voor de goedkoopste realisatie gaat? Hoe is de balans tussen ambities en een bouwbaar ontwerp? Is volledig duurzaam bouwen op lange termijn de beste optie? Of is er een optie waarbij de balans tussen economisch en duurzaam bouwen optimaal is?

LCC: de kwalitatieve aspecten en kwantitatieve aspecten

Een Life Cycle Costing analyse draait in tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden niet enkel over kosten. Daarom worden bij een goede analyse zowel kwalitatieve als kwantitatieve aspecten tegen elkaar afgewogen.

Kwalitatieve aspecten zijn onder andere duurzaamheid, comfort, gezondheid, toekomstwaarde en design. Kwantitatieve aspecten zijn de financiële componenten van de investering, waarbij verschillende detailniveaus gehanteerd worden.

De verschillende detailniveaus van een kwantitatieve analyse

Voor de kwalitatieve analyse worden volgens de ISO 15686 en NEN 2699 norm verschillende detailniveaus gehanteerd, die elk in verschillende stadia van de levenscyclus relevant zijn.

Strategisch niveau

Op strategisch niveau bevinden zich de keuzes rondom veiligheid en duurzaamheid, locatie en de externe omgeving, comfort en gebruik en onderhoud en de interne omgeving.

Systeemniveau

Op systeemniveau bevinden zich de keuzes rondom fundering, hoofddraagconstructie, gevelbekleding, dakbedekking, ramen en deuren, energie, ventilatie, watercapaciteit, communicatie en uitvoeringsmethodiek (prefabriceren ja / nee).

Detail niveau

Staalwerk, type bekleding, beglazing, voegen, elektrische en mechanische installaties en uitrusting, liften, roltrappen en verfsoorten, plafondtegels, vloerbedekkingen en deurbekledingen.

Life Cycle Costing voor bestaande gebouwen

Beheert u een bestaand project? Ook dan is het advies: denk vooruit, reken vooruit. Op de gehele levenscyclus van uw gebouw valt er vaak nog een hoop te winnen. Gaat het gebouw nog lang mee?

Door meerdere scenario’s te laten analyseren en thema’s als energie, circulariteit en toekomstwaarde in acht te houden, kunt u de meest kostenefficiënte en verantwoorde keuzes maken voor het onderhoud van uw gebouw. Soms kan een gebouw door conservering (iets hogere onderhoudslaten per jaar) daardoor wel veel langer. Zo kan een enorme uitgave voor vervangingsonderhoud van (bijvoorbeeld) eens per 20 jaar naar eens per 30 jaar worden omgezet. Zeker als de prestaties van gebouwen in de toekomst steeds beter worden gemonitord (via sensors) en daarmee feitelijk kan worden onderbouwd dat het gebouw minder snel afgewaardeerd zou moeten worden dan in theorie.

Het Life Cycle Costing proces van IGG

Het Life Cycle Costing proces bestaat bij IGG uit de volgende stappen:

Definiëren en bevestigen van projectambities en projecteisen.
Identificeren van haalbare en duurzame alternatieven.
Definiëren en bevestigen van generiek en specifieke parameters per scenario.
Een raming van de kosten, baten en tijdsschema’s voor elk alternatief.
Verdisconteren van de toekomstige kosten naar de huidige waarden.
Uitvoeren van een risico- en gevoeligheidsanalyse.
Beschrijven van niet-financiële factoren die bij de besluitvorming dienen te worden meegenomen.
Eindverslag met interpretaties en aanbevelingen.

Beslissingen in het Life Cycle Costing proces

Door alle kosten over de gehele levenscyclus goed in kaart te brengen kan iedere fase van het proces als een serie van investeringsbeslissingen gezien worden, die bestaat uit de volgende stappen:

Initiatief- en haalbaarheidsfase
Ontwerpfase
Realisatiefase
Exploitatiefase / gebruiksfase
Einde levensduurfase / herontwikkeling

De horizontale as representeert de verschillende fasen waar een project zich in begeeft. Dit zijn tevens de momenten waarop belangrijke beslissingen en analyses uitgevoerd of geüpdatet dienen te worden. De verticale as staat voor de accumulatieve kosten over de gehele levensduur van een bouwproject.

Kies IGG voor maximale controle over de kosten van uw project

IGG biedt u maximale controle over de kosten van uw project, van eerste ontwerp tot oplevering en de gehele levensduur van uw project. Wij beschikken over de meest uitgebreide en accurate broninformatie in de gehele markt, zodat we u optimaal kunnen helpen bij het inschatten van kosten en opbrengsten over de gehele levensduur.

Meer weten over Life Cycle Costing voor uw project?

Wij informeren u graag. Neem direct contact met ons op en ontdek hoe wij u kunnen helpen met het doorbereken van de levensduurkosten voor uw project.

Houtbouw: woningen in de toekomst

“Hout heeft de toekomst” is een uitspraak die steeds vaker te horen en te lezen is en het is duidelijk waarom. Houtbouw wordt immers steeds interessanter en neemt toe in populariteit.

Hout is een hernieuwbaar materiaal met vele voordelen. In de nabije toekomst kan houtbouw een rol spelen in de enorme vraag naar woningen en bij het reduceren van CO2 emissies in de bouw. Door in hout te bouwen in plaats van beton wordt allereerst CO2 uitstoot vermeden. Hout legt echter ook CO2 vast waardoor het zelfs een positief effect heeft op CO2 emissies van bouwprojecten.

Hout heeft unieke eigenschappen waardoor het slim toegepast kan worden voor verschillende toepassingen. Er zijn veel factoren die uiteindelijk bepalen of houtbouw voor uw project de ideale optie is.

In dit artikel nemen we met u door wat houtbouw precies is, wat de voordelen ervan zijn en hoe de toekomst van houtbouw eruit zal zien.

Wat is houtbouw?

Bij houtbouw worden projecten voor het grootste deel van hout gemaakt. Hierbij kan het gaan om een enkele woning, maar bij IGG gaat het met name om grote, complexe bouwprojecten. Hout zal naar verwachting in de toekomst steeds populairder worden als materiaal.

Momenteel is er in Nederland een woningtekort en moeten er binnen 10 jaar ongeveer een miljoen woningen bijgebouwd worden om aan de hoge vraag naar woningen te voldoen. Om tegelijkertijd op een milieuvriendelijke manier te bouwen en de CO2-uitstoot te beperken, is houtbouw voorlopige de enige oplossing. Door een miljoen houten huizen te bouwen, kan er naar schatting tot wel 25% van onze jaarlijkse CO2 uitstoot worden opgeslagen. Zo wordt de bouw een onderdeel van de oplossing in plaats van het probleem.

Of houtbouw een interessant keuze is voor uw bouwproject, hangt af van veel verschillende factoren.

Wanneer kiezen voor houtbouw?

Houtbouw is een zeer interessante materiaalkeuze, die afhankelijk van verschillende factoren de ideale keuze kan zijn voor uw bouwproject. IGG kent de mogelijkheden en identificeert de financiële haalbaarheid voor de kosten van houtbouw op basis van de volgende factoren:

Locatie
Vorm
Projectgrootte
Functie
Soort hout
Houtbouwmethode (skelet of massief)
Gebouwhoogte
Mate van prefabricatie
Mate van repetitie

IGG kijkt verder dan de bouwkosten. De bouwkosten zijn slechts één onderdeel van de afweging om voor houtbouw te kiezen. De totale investeringskosten van een gebouw van hout vallen vaak gunstig uit. Wanneer u naar de gehele levensduurkosten en baten kijkt – ofwel naar de gehele business case – is het economisch gezien nog gunstiger om voor houtbouw te gaan.

Met oog op de toekomstige CO2 heffingen is het steeds verstandiger om verder te kijken dan de bouwkosten alleen. De gehele levensduur dient in acht genomen te worden voor een overwogen beslissing. Samen met Nibe (in opdracht van Circle Economy) heeft IGG berekend dat steenachtige materialen onder invloed van een CO2 heffing van € 125/ton CO2 een prijsstijging zullen kennen van ten minste 35% tot 2030.

Welke soorten houtbouw zijn er?

Bij houtbouw maken we onderscheid tussen twee mogelijkheden: houtskeletbouw en houtmassiefbouw.

Houtskeletbouw

Bij houtskeletbouw worden de wanden en daken van een houten skelet gemaakt en gevuld met isolerend materiaal.

Voor houtskeletbouw wordt ook wel de afkorting HSB gebruikt. Het is de naam voor het bouwen van een houten frame voor een gebouw. Houtskeletbouw is zeer populair in Canada en de Verenigde Staten, waar zo’n 90% van de woonhuizen beschikt over een houten frame.

Ook in Europa is de populariteit van HSB de afgelopen jaren flink toegenomen. Met name in Scandinavië en Midden-Europa is veel hout beschikbaar. De goede isolerende eigenschappen van hout en de beschikbaarheid maken het een interessante keuze.

Duurzaamheid is wellicht niet het eerste waar u aan denkt bij een houten frame, maar het basismateriaal gaat lang mee én is volledig recyclebaar.

Houtmassiefbouw

Houtmassiefbouw bestaat uit houten draagmuren. Het project is dus van massief hout gemaakt. Daartussen wordt het hout gevuld met isolerend materiaal. Het gevolg hiervan is dat het hout zichtbaar is, ook aan de binnenzijde.

Wat is prefab houtbouw?

Prefab betekent ‘geprefabriceerd’. Het is een bouwmethode die sneller en duurzamer bouwen mogelijk maakt. Het is een zeer efficiënte manier van bouwen, waarvan u zowel qua kosten als qua oplevertermijn effectief kunt voorspellen wat het zal kosten en hoelang het zal duren.

Bij prefab denken mensen vaak aan minder flexibiliteit, in tegenstelling tot maatwerk fabricage. Dat is wellicht begrijpelijk, maar absoluut onterecht, want prefab houtbouw is geheel naar persoonlijke wens vast te stellen en kan dan ook volledig maatwerk zijn.

Prefab is een bouwmethode waarbij de prefab delen voor een overgroot deel in een werkplaats worden gemaakt, zodat deze op de locatie snel gemonteerd kunnen worden. Bij houtbouw prefab is het transport bovendien veel gemakkelijker en efficiënter dan bij beton dankzij het lichte karakter van hout.

Al deze factoren zorgen ervoor dat prefab in Nederland steeds meer aan populariteit wint ten opzichte van traditionele bouw.

Waarom kiezen voor houtbouw?

Waar heeft houtbouw als vorm van constructie zijn groeiende populariteit aan te danken? Er zitten meerdere voordelen aan die het een toegevoegde waarde geeft.

Een sfeervolle uitstraling

Hout is een warm materiaal, waardoor een project van houtbouw nooit kil zal ogen. Met houten meubelen haalt u de sfeer in huis, maar met een houten huis is uw woning al sfeervol van zichzelf. Houtbouw is dus niet alleen een goed constructiemateriaal, maar ook nog eens heel mooi.

Een houten huis doet mensen goed. Gemiddeld blijven mensen dan ook twee keer zo lang in een houten huis wonen als in een huis van steen of beton. Dat is natuurlijk niet zonder reden. Ook worden hiermee dure aanpassingen aan gebouwen voorkomen.

Houtbouw is milieuvriendelijk

Bij constructies van houtbouw worden voornamelijk natuurlijke materialen ingezet. Dit zorgt voor een lage milieubelasting. Hout is ook een sterk isolerend materiaal, waardoor je minder energie verbruikt voor het afkoelen en verwarmen van je woning.

De productie van stalen en betonnen huizen zorgt voor 17% van de wereldwijde CO2-uitstoot. Hout slaat juist CO2 op bij de groei waardoor het materiaal, in tegenstelling tot beton, PVC staal en aluminium een positieve impact heeft op het milieu. Elke kubieke meter hout die steen vervangt in de bouw, scheelt maar liefst 1,1 ton CO2.

Houtbouw is sneller dan traditionele constructie

Traditionele constructie is niet snel. Bijvoorbeeld omdat betonachtige producten moeten uitharden. In vergelijking is houtbouw vele malen sneller. Houtbouwprojecten zijn beter geschikt voor prefab bouwen vanwege het lichte gewicht. Daardoor zijn bouwelementen beter verplaatsbaar/transporteerbaar en gemakkelijker te monteren op de bouwplaats.

De constructie van woningen van houtbouw zijn betaalbaar

Doordat het fabriceren van betonnen of stenen woningen veel tijd vergt, is het ook kostbaar. In tegenstelling tot houtbouw, dat goed betaalbaar is. Zeker als u houtbouw combineert met de voordelen van prefab bouwen. De doorlooptijd van het ontwerp en de bouw kunnen aanzienlijk worden verkort.

Hout is licht, maar ontzettend stevig en veilig

De structuur van hout is dan wel licht, maar dat zegt helemaal niets over de stevigheid van dit materiaal. Een houten gebouw kan meer dan driehonderd jaar mee gaan. Bovendien is hout in de vorm van CLT (Cross Laminated Timber) een goed alternatief voor beton en staal.

Eenvoudig en efficiënt onderhoud

Hout is licht materiaal, waardoor het vervangen en aanpassen van houten gebouwen een stuk eenvoudiger en efficiënter te verzorgen dan een gebouw van beton.

Een goede akoestiek

Heeft u weleens gewerkt of gewoond in een ruimte met een slechte akoestiek? Dat kost ontzettend veel energie. De hinderlijke galm gaat door merg en been, zorgt voor concentratieverlies en zelfs hoofdpijn.

Houtbouw maakt het realiseren van woonwensen makkelijker

Als u specifieke woonwensen hebt, dan zijn deze in een houtbouw makkelijker te verwezenlijken dan in steen en beton (tenzij u een specifieke voorkeur hebt voor een van die materialen). Ook een aanpassing aan uw woning, zoals een aanbouw of een extra deur, zijn eenvoudiger te verwezenlijken in houtbouw.

De toekomst van houtbouw is veelbelovend

Zoals we eerder al benoemden, hoort u steeds vaker dat houtbouw de toekomst is. De betonindustrie is een enorme vervuiler. Het zorgt voor ontzettend veel CO2-uitstoot, terwijl onze uitdaging is om deze uitstoot op globaal niveau zoveel mogelijk te beperken.

Houtbouw is niet belastend voor het klimaat. Sterker nog, het draagt bij aan een beter milieu. De CO2 blijft in hout opgeslagen. Kortom, met het oog op het milieu heeft houtbouw absoluut de toekomst.

Hout is niet schaars, maar er is nog meer beton dan hout beschikbaar. Zodra deze verhouding verandert en er meer hout dan beton in omloop is, zal het steeds lucratiever worden om houtbouw vaker in te zetten voor projecten.

Er zal een enorme ommekeer plaatsvinden in de productie van woningen en projecten. Houtbouw is dan goedkoop, efficiënt en duurzaam, waardoor het steeds vaker een goede optie zal zijn.

Houtbouw zal steeds vaker gebruikt worden voor projecten

Grotere projecten zullen steeds vaker gebruik maken van houtbouw, daar zien we nu al een aantal voorbeelden van.

Hotel Jakarta in Amsterdam is een uniek houtbouw project waar IGG aan heeft meegewerkt dat beschikt over wanden en plafonds van massief hout. Het 32 meter hoge gebouw heeft het hout ook van binnen maximaal in het zicht gehouden. In combinatie met de binnentuin is het een bijzonder mooi hotel geworden.

Het hotel staat op een unieke plek in Amsterdam, maar heeft van binnen een on-Nederlandse uitstraling en behaalde een BREEAM-excellent score.

Het gebouw HAUT is op dit moment in volle gang. Het wordt het hoogste houten woongebouw van Nederland en zal naar verwachting rond eind 2021 worden opgeleverd. Het gebouw wordt maar liefst 73 meter hoog en beschikt over 21 verdiepingen. De houten hoogbouwconstructie wordt voorzien van energie-opwekkende gevels, triple glas en veel herbruikbare materialen.

De misverstanden over houtbouw

Om de trend in houtbouw voort te zetten, moeten de misverstanden over houtbouw aangekaart worden. Zo denkt men dat houtbouw slechte brandveiligheid biedt en dat het enorm gehorig is. Dat is allang niet meer het geval, maar de associatie van mensen met houtbouw loopt nog achter op de realiteit.

Brandveiligheid van houtbouw: net zo goed als beton en staal

Hout is een ontzettend goede brandisolator. De overheid eist dat een woning een brandoverslag moet hebben van minimaal 60 minuten. Daarbij moeten de muren ervoor zorgen dat een brand pas na een uur het volgende appartement bereikt.

Het brandgedrag van hout is bovendien erg betrouwbaar. Bij het inbranden van hout, wordt er een isolerende laag gevormd, de alom bekende houtskool laag. Deze laag zorgt ervoor dat het inbranden van hout steeds langzamer verloopt.

Gehorigheid

Dat kan enorm vervelend zijn, maar met de komst van modulair bouwen doet de geluidsisolatie van houtbouw niet meer onder voor de traditionele bouw. Door de losse componenten van houtbouw akoestisch los te koppelen, is het dus ook niet langer gehorig.

Houtbouw zorgt voor ontbossing

Natuurlijk ontkomt u er niet aan dat houtkap een integraal onderdeel is van houtbouw. Maar wat veel mensen niet weten is dat houtbouw op een duurzame manier kan worden vormgegeven. Door selectief bomen te kappen en terug te planten, blijven de bossen gezond en zorgt u zelfs voor een verhoogde biodiversiteit. Dat is dus zelfs goed voor de natuur!

Hout heeft de toekomst, maar momenteel is er nog vooral potentieel

Hout heeft veel potentieel om het materiaal van de toekomst te worden. Met de komst van CLT is het mogelijk om houten constructies te maken die qua stevigheid, stabiliteit en stijfheid in alle richtingen vergelijkbaar zijn met beton.

De bouwindustrie moet wel eerst zelf nog overstag. De industrie heeft decennia met beton gewerkt, dus het vereist een omwenteling van de industrie om van houtbouw een succes te maken. Bij hoogbouw is beton nog steeds een logische keuze.

Meer weten over houtbouw voor uw project?

Momenteel is er nog geen capaciteit om volledig over te stappen op houtbouw. Maar houtbouw biedt nu al kansen voor woningen en projecten. Wilt u meer weten over houtbouw voor uw project? Neem dan contact met ons op, IGG beschikt over uitgebreide kennis van de ontwikkelingen in de houtbouw markt.