Nieuwe bestemming voor voormalige Citroëngarage in Amsterdam

De twee voormalige Citroën-garages, gelegen aan het Stadionplein te Amsterdam, zullen binnenkort een nieuwe bestemming krijgen. De gebouwen zullen worden getransformeerd naar een multifunctioneel kantoor, retail en hospitality gebouw. De start van de verbouwing is medio 2016 gepland en de oplevering een jaar later.

De markante Citroën-gebouwen zijn beide ontworpen door de architect van het Olympisch Stadion, Jan Wils. Het zuidelijke gebouw (Stadionplein 24-26) dat in 1930 als eerste werd opgeleverd heeft een oppervlakte van ruim 6.200 m² en werd deels als kantoor en deels als garage in gebruik genomen. Het noordelijke gebouw (Stadionplein 20-22) werd in 1962 opgeleverd en heeft een oppervlakte van ruim 14.700 m². Dit gebouw is rijksmonument en functioneerde na oplevering als garage, waarna het zuidelijke en tevens eerste gebouwde pand hierna volledig in gebruik genomen werd als kantoor- en verkoopruimte. Bovenop dit tweede pand kwam een restaurant met uitzicht over het gehele plein.

IGG aan de slag voor Peak en Bouwinvest

In opdracht van Peak Development en Bouwinvest Development B.V. verzorgt IGG in de VO-fase per gebouw een bouwkostenraming.

In zeven stappen een einde aan dubbele pet gemeente bij grondexploitatie

Waar het gaat om grondexploitatie hebben gemeenten nogal eens een dubbele pet op. Zij zijn namelijk de partij die de kaders stelt voor de ontwikkeling van een stuk grond en tegelijk kunnen ze (delen van) die ontwikkeling zélf op zich nemen. Daar komt bij dat de hoeveelheid afboekingen van gemeentes op grondexploitatie de afgelopen jaren enorm is toegenomen. Om hier een einde aan te maken, heeft de commissie BBV* (Besluit, Begroting en Verantwoording) een aantal nieuwe, aangescherpte richtlijnen opgesteld voor 2016.

De richtlijnen moeten leiden tot minder afboekingen, meer transparantie en eenduidigheid, minder administratieve lasten, en ze vormen alvast een voorbereiding op de naderende Omgevingswet, die naar verwachting in 2018 in werking zal treden.

*Het BBV bepaalt de regelgeving voor gemeenten en provincies met betrekking tot de begroting en verantwoordingsstukken die zij jaarlijks moeten opstellen.

Alle stappen op een rijtje

1) Max 10 jaar!

Door een maximale duur van tien jaar aan grondexploitatie te verbinden, verminder je de risico’s die met langdurige exploitatie gepaard gaan. Alleen bij hoge wijze van uitzondering en met toestemming van de raad kan van deze maximale termijn worden afgeweken.

2) Kostentoerekening

Om de kostentoerekening eenduidig en inzichtelijk te maken, wordt het vanaf 2016 verplicht om de kosten toe te rekenen volgens de richtlijnen van de Wet ruimtelijke ordening (Wro). Daarmee worden meteen de administratieve lasten zoveel mogelijk beperkt.

3) Één berekening winstbepaling

Om financieringslasten als onderdeel van de totale kosten inzichtelijk te maken, moet de rente eenduidig toegerekend worden. Dat betekent dat er nog maar één berekening gebruikt wordt voor zowel de BBV als voor de fiscale winstbepaling.

4) Clusteren informatie

Een verplicht onderdeel van de jaarrekening wordt de opname van uitgangspunten bij de waardering van grondexploitatie samen met de overige toelichtingen op de grondexploitaties. Door deze informatie overzichtelijk te clusteren, creëer je meer inzicht in de waardering en hoe deze tot stand gekomen is.

5) Strategische gronden

De categorie NIEGG (Niet In Exploitatie Genomen Gronden) wordt afgeschaft. Gronden die je nog niet als bouwgrond kunt kwalificeren komen op de balans te staan onder het kopje Materiële Vaste Activa (MVA) en noemen we ‘strategische gronden’. Zo wordt het lastiger om gronden in een (te) vroeg stadium te kwalificeren als exploitatiegrond, maar behoud je het inzicht. Hiermee is het toerekenen van rente en andere kosten ook niet langer mogelijk voor gronden die nog niet in exploitatie zijn genomen.

6) Alleen exploitatiegrond op de balans

Is een grond nog niet in exploitatie genomen? Dan kun je hiervoor ook geen rente en andere kosten toerekenen. Zolang onzeker is of de te maken kosten ook daadwerkelijk terugverdiend kunnen worden, zijn de mogelijkheden om kosten toe te rekenen beperkt. Dat voorkomt grote afboekingen zoals die de afgelopen jaren veelvuldig hebben plaatsgevonden.

7) Nieuwe waarderingsregels

De waarde van strategische gronden wordt bepaald op basis van de verkrijgingsprijs of duurzaam lagere marktwaarde (onder huidige bestemming). Gronden die vanaf 1 januari 2016 worden aangekocht, moeten gewaardeerd worden volgens nieuwe waarderingsregels. Om de grondportefeuille te kunnen evalueren en duidelijkheid te krijgen over de bestemming van de gronden, is hierbij gekozen voor een overgangsbepaling van vier jaar. Uiterlijk 31 december 2019 moet een toets plaatsvinden waarmee de marktwaarde wordt vastgesteld die hoort bij de dan geldende bestemming. Bij waardevermindering betekent dit een afwaardering van deze gronden.

Vergelijkbare rekenmethodiek

Een uniforme berekening op bepaalde punten en meer hierover zal zorgen voor een eerlijkere toerekening van kosten. Ook IGG zal deze aanwijzingen in de eigen modellen verwerken, zodat er een goed vergelijkbare rekenmethodiek ontstaat. De aanpassingen hebben natuurlijk wel bepaalde gevolgen voor gemeenten. Dat zal hem met name zitten in de gronden die nog niet in exploitatie zijn genomen. Veel van deze gronden zijn in een positievere markt aangekocht, met hogere grondwaarden en een al langere periode van rentederving. Deze kosten kunnen nu niet allemaal aan de gebruiker van de gronden worden doorbelast, wat een verliespost voor gemeenten tot gevolg kan hebben.

Hulp nodig bij het opstellen van uw grondexploitaties?

Wilt u meer weten over grondexploitaties? IGG is een specialist in het opstellen van onderbouwde grondexploitaties. Neem dan contact op met Arno Vonk: (070) 514 54 20 of a.vonk@igg.nl

 

Het Platform: de nieuwe MicroCity bij Utrecht Centraal

Op 24 november jl. is de ontwikkelovereenkomst voor Het Platform getekend door de Gemeente Utrecht en ABC Planontwikkeling met Westplan Investors NV. Architect is VenhoevenCS architecture+urbanism. Het Platform is een gebouw boven op de nieuwe terminal van de Uithoflijn. Het is ontworpen als een slimme en duurzame MicroCity, gericht op een gezonde levensstijl in een inspirerende omgeving, met veel licht, lucht en groen. Het project wordt in 2018 opgeleverd, inclusief de onderliggende bus-tramterminal.

Het Platform wordt een nieuwe plek in Utrecht om te wonen, eten, chillen, sporten en werken. Het gebouw, gelegen boven op de nieuwe bus-tramterminal, markeert de oostzijde van Utrecht Centraal.

De doelgroep bestaat uit mensen die kiezen voor een gezonde levensstijl, die direct toegang willen tot de stad en geloven in het delen van ruimtes, goederen en diensten.

Naast koop- en huurappartementen biedt Het Platform aanvullende voorzieningen, zoals een fitness, restaurant en lounge-bar, maar ook een conciërge en dienstverlening (van klussenhulp tot mobility-services) voor bewoners en bezoekers. Deze voorzieningen zijn vrij toegankelijk en dragen bij aan zowel het planconcept als aan de omgeving. De bewoner deelt de faciliteiten die het gebouw biedt met zijn medebewoners, zoals een gezamenlijk dakterras en binnentuin, en met bezoekers uit de rest van de stad, zoals de fitness, het restaurant en een openbaar terras. Het gebouw wordt ontworpen op basis van de hoogste duurzaamheidprincipes van BREEAM.

Het concept van Het Platform gaat uit van een MicroCity: een gebied met een gemengde samenstelling van wonen, werken en voorzieningen binnen loopafstand. In dit gebied wordt gestreefd naar een circulaire economie en een zo duurzaam mogelijk lokaal metabolisme. Het Platform omvat in totaal 18.500 m2 bruto vloeroppervlak en een ontwikkelvolume van circa 45 miljoen euro.

Ontwerp: VenhoevenCS architecture+urbanism. Beeld: A2 Studio

Ontwikkelcombinatie

ABC Planontwikkeling werkt samen met Westplan Investors NV, die zorgdraagt voor de projectfinanciering en veel ervaring heeft met mixed-use planconcepten in de VS. Architectenbureau is VenhoevenCS architecture+urbanism, dat concepten als MicroCity en Transit-Oriented Development internationaal toepast in onder meer Beijing en Parijs. Projectmanagement, directievoering en toezicht worden verzorgd door ABC Nova.
Marcel Loosen, partner in ABC, verantwoordelijk voor conceptontwikkeling, en Ton Venhoeven, architect van het gelijknamige bureau: “Het is voor ons een voorrecht juist op de deze centrale en complexe locatie in Utrecht bovenop het drukste ov-knooppunt van Nederland, onze opvattingen over projectontwikkeling te mogen uitrollen, inclusief onze ideeën over MicroCity en Transit-Oriented Development, het denken vanuit de lifestyle van doelgroepen, nieuwe trends en innovaties. Deze opgave is zoveel meer dan bouwen.”

Geïntegreerde constructie

Bij het winnende ontwerp zat een voorstel voor het geïntegreerd bouwen van het gebouw en het onderliggende bus-tramstation, dat o.a. de begin- en eindhalte van de toekomstige Uithoflijn zal zijn. Door de constructieve integratie wordt de helft minder staal en beton gebruikt, wat duurzamer en makkelijker te bouwen is en bovendien voor minder bouwoverlast zorgt. Ook wordt de ruimtelijke kwaliteit op de perrons vergroot, doordat er minder en dunnere kolommen komen.

Om dit mogelijk te maken onderschreven vijf partijen vandaag, woensdag 25 november 2015, hun samenwerking: Het Platform BV (ABC Planontwikkeling en Westplan Investors), BAM Bouw en Techniek, Combinatie BAM Uithoflijn, Provincie Utrecht en de Gemeente Utrecht. Hieraan is een periode van intensief overleg en afstemming voorafgegaan. Deze partijen zorgen er nu samen voor dat Het Platform en de bus-tramterminal gelijktijdig kunnen worden gebouwd, waarbij de planning van de Uithoflijn gehandhaafd blijft.

Victor Everhardt, wethouder Stationsgebied van de gemeente Utrecht: “Precies een jaar geleden startte het ambitieuze traject van het vinden van een marktpartij voor het Zuidgebouw [i.e. Het Platform]. De tijd was kort, de deadline niet te verschuiven en de bouwopgave met het onderliggende bus-tramstation zeer complex. Toch is het de partijen in een jaar gelukt. Er komt een gebouw dat niet alleen zeer duurzaam is, maar ook met het winnend planconcept MicroCity past op deze plek in het Utrechtse Stationsgebied, nu en in de toekomst.“

Tenderprocedure 2.0

De gemeente Utrecht heeft bij het Zuidgebouw het tenderproces dat zij bij het Noordgebouw heeft ingezet verder ontwikkeld. Dit volgens de principes van de concurrentiegerichte dialoog en ondersteund door Fakton en JLL. Het selecteren van een samenwerkingspartij (partner) voor de lange termijn stond hierbij centraal. In het verkoopproces is niet de fysieke verschijningsvorm van het gebouw voorop gesteld, maar juist het toekomstig functioneren. Het bieden van ruimte en flexibiliteit aan de markt en het voeren van een dialoog vormen een fundament van het selectieproces. Alleen op deze wijze konden de kansen die deze complexe locatie biedt worden verzilverd.
Utrecht maken we samen
Nieuw en bijzonder aan dit tendertraject is dat bewoners en bedrijven uit de omgeving een rol hebben gehad in het vertrouwelijke tenderproces. Zij hebben wensenlijsten over het gebouw en over de omgang met de omgeving tijdens het toekomstig bouwproces opgesteld. Aan de deelnemende partijen zijn deze lijsten meegegeven bij het maken van ontwerpen en is de gelegenheid gegeven voor vertrouwelijk overleg met de omgeving. De ontwikkelaar en de omgeving gaan bij de uitwerking van het ontwerp verder in gesprek. Uiteraard blijft de gemeente bij dit proces betrokken.

Planning en vervolg

Het plan kent heldere kaders in de vorm van een schetsontwerp (SO) en een omschrijving van het planconcept, zoals ingediend bij de prijsvraag en vastgelegd in de nu getekende overeenkomst tussen gemeente en ontwikkelaar. Het voorlopig ontwerp (VO) is begin volgend jaar klaar. Het bestemmingsplan heeft al ter inzage gelegen en wordt nu voorgelegd aan de gemeenteraad. Wanneer het bestemmingplan wordt vastgesteld, kunnen de werkzaamheden aan Het Platform en het onderliggende bus-tramstation eind 2016 starten. In 2018 moeten het gebouw en het station klaar zijn.

Rol IGG

IGG heeft vanaf de prijsvraag het kostenmanagement uitgevoerd van dit project. Voor meer informatie over dit project zie onze projectenpagina.